Vlaai weetjes uit Limburg!
Benaming
Afhankelijk van de plaats waar je in Limburg woont hebben ze verschillende benamingen in het dialect voor een vlaai. Bijvoorbeeld ‘vla’, ‘flaai’, ‘vlaoij’, ‘vlaaj’. In de streek waar ik vandaan kom zeggen we ‘vla’. En dan bedoelen we niet het nagerecht in een pak die buiten Limburg vla genoemd wordt. Daar zeggen wij namelijk ‘pudding’ tegen.
Vanaf 22 januari 2024 erkent Europa officieel de ‘Limburgse vlaai’ als streekproduct. De geregistreerde naam ‘Limburgse vlaai’ moet voldoen aan een aantal voorwaarden. Één van de voorwaarden is dat een ‘Limburgse vlaai’ gebakken moet zijn op Nederlands- of Belgisch Limburgs grondgebied.
Daarom mag ik deze naam niet voeren. Maar ik bak wel vlaai op Limburgse wijze en net zo lekker!
Het aansnijden van vlaai
De bourgondische levensstijl is terug te vinden in de grootte van een stuk vlaai.
Een vlaai wordt in Limburg volgens traditie in maximaal 10 stukken gesneden.
Een linzentoort wordt gesneden in ruiten en met een totaal van 14 stukken.
Het opdienen van vlaai
Limburgers dienen hun vlaai nooit op in de kartonnen doos. Die is alleen noodzakelijk voor het vervoer. Ze presenteren hun vlaai altijd op een vlaaischotel, zodat het er mooi uit ziet. Het oog wil namelijk ook wat!
Vlaai eten op Limburgse wijze
Wanneer er een vlaai op tafel komt wordt een gast zeker twee keer een stuk aangeboden. In Limburg is dat een teken van gastvrijheid!
Genieten van de optimale smaak
Vlaai is het allerlekkerst als hij vers gegeten wordt. Maar dat wil niet zeggen dat je erna niet meer lekker kunt genieten van je stukje vlaai.
De uitzondering hierop is de abrikozen- of pruimen linzentoort, die is met een andere deeg bereidt en blijft na een aantal dagen nog steeds erg lekker. De linzentoort bakten ze vroeger dan ook om langer te kunnen bewaren dan een gistdeeg vlaai.
Het bewaren van vlaai
Over hoe je vlaaien moet bewaren zijn de meningen in Limburg verdeeld. Niet in de koelkast? Wel in de koelkast? Daarom is het lastig hier een eenduidig antwoord op te geven.
Als je aan mij vraagt..
De gebakken gistvlaai is het beste te bewaren op een vlaairooster op een droge koele plek in huis. Hiervoor is een kelder heel geschikt. En als die koele en droge plek er niet is? In de koelkast op een vlaairooster in een afgesloten vlaaidoos. Vlaaien met slagroom, rijstevlaai en (zodra het seizoen er weer voor is) vlaaien met vers fruit bewaar je wel altijd in de koelkast.
Als je een vlaai (met uitzondering van de vlaaien met slagroom/schuim) in de koelkast bewaart, neem hem dan wel ca. een half uur voor het opdienen uit de koeling! De smaken van de vlaai zijn dan het lekkerst. Als de vlaai te koud is komt de smaak niet goed tot zijn recht. Vlaaien met slagroom/schuim moeten echter wel vanuit de koelkast opgediend worden.
De Linzentoort daarin tegen mag niet in de koelkast bewaard worden. Dit is een andere deeg en wordt zacht als hij in aanraking komt met vocht. Deze bewaar je heel makkelijk op het aanrecht op een vlaairooster. Gewoon aan de ‘buiten’lucht dus niet afsluiten in een vlaaidoos!
Natuurlijk kan ik je advies geven bij het ophalen van je bestelling!